Het Zeigarnik effect

Wat obers op een terras ons kunnen leren en waarom vijf minuutjes een wereld van verschil maken

Uitstelgedrag is hatelijk, ( Cicero 50vC)

uitstelgedrag en het zeigarnick effect
Chronisch uitstelgedrag en het zeigarnick effect

Chronisch uitstelgedrag is van alle tijden en is universeel. Cicero noemde het in 50vC hatelijk, 95 procent van ondervraagden geeft toe dat ze regelmatig een belangrijke taak uitstellen en een derde van de mensen zegt dat uitstelgedrag behoort tot een top-drie probleem in hun leven. Uitstellen gebeurt bovendien vaak op de belangrijkste zaken in het leven: financiën, werk, studie en relatie. Is er een magische oplossing?

De berg is te groot en te steil…

uitstelgedrag ifv de taak of wijzelf
uitstelgedrag: door de complexe taak of door ons twijfelende zelf?

We stellen vooral uit omdat we denken de taak of de opdracht niet aan te kunnen. Dat kan te maken hebben met onszelf of met de taak. Hebben we onvoldoende talenten of zelfvertrouwen? Zijn we te perfectionistisch? Grote kans dat we uitstellen. Is de taak te groot en te overweldigend? Zien we er geen begin noch einde aan? Is de handleiding erbij te ingewikkeld? Grote kans dat we zullen uitstellen.

… en op de weg naar boven zijn zoveel verlokkingen!

Als ons zelfvertrouwen en de complexiteit van taken de reden van ons uitstelgedrag zijn, dan zijn allerlei soorten afleidingen het vehikel dat we gebruiken om er onderuit te raken. Uitstelgedrag toont zich immers meestal niet in nietsdoen, maar is meestal vermomd in het ijverig doen van allerlei onbenullige en niet belangrijke zaken. En hier helpen onze TV en facebook en twitter en nieuwsgroepen en spelletjes ons handig bij. Het is alsof ze ervoor ontworpen zijn, zo doelgericht en efficiënt houden ze ons van onze belangrijke zaken. En hoewel we echt geloven dat email niet met dat doel ontworpen werd, maar echt wel dient om efficiënt en snel met mekaar te communiceren, is diezelfde email voor vele mensen verworden tot hét tijdverdrijf van de dag, tot de vermomming om niks zinvols te doen en tot hét vehikel waarmee anderen zich bedienen zodat we niet met onze eigen maar wel met hun doelen bezig te zijn.
Welke is de manier om van al deze storingen komaf te maken vraag je dan? Zorg dat je ze niet ziet. Zo simpel en doeltreffend vind je het nergens nog.

Zonder uren op de sofa van Freud te moeten doorbrengen is er nog een methode om uitstelgedrag te bedwingen. Dat is de vijf minuten regel. En deze is geweldig simpel.

De vijf minuten regel

Als je een taak moet doen, hoe ellendig, moeilijk, saai, inspannend, overweldigend dan ook, verplicht jezelf om er vijf minuten aan te werken. Meer niet, ook niet minder. Vijf minuutjes. Veel te weinig om een reden te vinden om niet te doen! Genoeg om veel effect te halen. Elke keer dat je vijf minuutjes werkte aan je taak, is deze vijf minuten minder groot, overweldigend en moeilijk geworden. Ben je iets aan het leren dan zal je zien dat na elke vijf minuten je je stof beter begrijpt en zullen de volgende vijf minuutjes je nog makkelijker afgaan.

Silver Watch Designation 5 Minutes. Vector Illustration
het zeigarnik effect speelt verrassend in op de vijf minuten regel

Behang je je kinderkamer dan zal je na elke vijf minuten inspanning zien dat ze een beetje meer op de kamer uit jouw dromen begint te lijken. Werkte je vijf minuten aan het meeste ellendige dossier van de week? Elke keer is de afstand tot je doel vijf minuten kleiner geworden.
Dat is gewoon zo. Zonder extra motivatie, met een minimum aan wilskracht, zonder dat je je eigen neurotisch gedrag begrepen hebt, dit werkt gewoon. Probeer maar eens. En om zeker te zijn, kies je meest ellendige opdracht die je al weken voor je opschuift. Of, beter nog, een van de doelen die je zes weken geleden zo enthousiast neerschreef na het lezen van deze blog op BeterAnders maar waar je toch nog niet aan toe raakte.

Het Zeigarnik effect

En dan is er nog een bijkomend effect wat niet te onderschatten is. En hier komt de ober op het terras ons ter hulp. De Russische psychologe Bluma Zeigarnik (1900-1988) zat op een terras in Berlijn en constateerde dat de obers goed onthielden wat er geconsumeerd was aan tafeltjes die nog niet hadden afgerekend, en vrijwel niets meer wisten van wat er gebruikt was aan tafeltjes waarmee zij al wel hadden afgerekend. Zij deed in een Russisch laboratorium een groot aantal geheugenexperimenten, onder verschillende condities, en kon over het algemeen haar oorspronkelijke observatie bevestigen. Later ging dit de geschiedenis in als het Zeigarnik-effect. Verder onderzoek bevestigde haar bevindingen maar breidde het ook uit.

Met een simpele truc ons brein verleiden tot meer bereiken

A speedometer with red needle pointing to Yes I Did It, symbolizing self confidence
het Zeigarnik effect dwingt je brein zaken af te werken

Onze hersenen onthouden niet alleen beter datgene wat nog niet afgewerkt is, ze neigen er ook naar om dit open eind te stoppen door ervoor te zorgen dat het wel afgewerkt raakt. Hierdoor zullen we elke keer dat we onze vijf minutenregel toepasten de neiging hebben om verder te doen aan wat we begonnen zijn. Niet enkel dadelijk aansluitend op de vijf minuten, maar ook de dagen erna. En daarom kan die vijf minuten zoveel verschil maken. Telkens is de startweerstand verrassend laag, maar wordt nadien de neiging om door te zetten verrassend groot.

Probeer het zelf maar eens en laat een reactie achter over jouw succesjes ermee.

 

 

 

 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.