De groei mindset :  fouten maken en oefenen wat je nog niet kan, dat is dé manier om beter te worden.

Talent is overtrokken. Talent wordt veel te hoog ingeschat. Iedereen kan alles leren. Ben jij daar ook verwonderd over?

Als je kijkt naar top performers, op welk gebied dan ook, dan zijn die allemaal door een zelfde gedrag gekenmerkt : vrijwillige en doorgedreven training van datgene wat ze nog NIET kennen of kunnen. Het was voor mij een eyeopener. We overlopen met jullie enkele bronnen uit de literatuur. Hopelijk zie jij dan ook het licht.

Voor mij begon dit verhaal enkele jaren geleden. Ik las toen een boek van Geoff Colvin. “Talent is overrated”. Vooral het verhaal dat Colvin beschrijft van de drie zussen die door hun vader van op zeer jonge leeftijd een doorgedreven dril kregen om te leren schaken. Hoewel hijzelf nauwelijks het spel beheerste nam hij zich tot doel om zijn drie kinderen tot de top te laten behoren. Het verhaal is controversieel en opmerkelijk. Het is het verhaal van de Polgár zussen, en met name dat van Judit, met voorsprong ondertussen de beste vrouwelijke schaakspeler ter wereld. Later las ik de verhalen van Tiger Woods, Michael Jordan en van David Beckham. Allemaal door en door gedreven en oefenende sportfanatiekelingen. Tot in het absurde soms. Maar vooral altijd maar oefenen op datgene wat ze nog niet beheersten.

De groeimindset

Korte tijd later kwam het boek van Carol Dweck, waarin ze haar theorie van de groeimindset uitlegt. Met heel veel wetenschappelijke achtergrond hamert Dweck opnieuw en opnieuw op datzelfde : als je een fixed mindset hebt dan denk je dat je talent voor iets hebt of niet hebt. En dat je dus aan iedereen heel fel moet tonen wat je al kent en weet, want dat je daarop beoordeeld wordt. Daarentegen is iemand met een groeimindset ervan overtuigd dat hij kan bijleren en groeien, en dat fouten maken dus beter is, want dan leer je en word je slimmer, sneller, beter.

Leren van je fouten

Nadien kwam ik in vele boeken steeds dezelfde theorie tegen, telkens in een wat andere gedaante, maar wel allemaal met datzelfde idee : als je fouten maakt en daaruit leert, dan groei je en word je steeds beter. Dwecks theorie blijft netjes centraal staan, maar anderen pikken dezelfde ideeën op vanuit andere invalshoeken.

Mathhew Syed beschrijft hoe men in de luchtvaart vanuit het black box denken gezorgd heeft voor een sector die tot de veiligste ter wereld behoort. Hoe? Door elke fout en zelfs bijna fout zorgvuldig te analyseren en eruit te leren. Elke keer een beetje. Heel systematisch. En door elk aspect van het proces steeds weer een beetje te verbeteren, wordt het totale proces veel beter.

Niet enkel kennis, ook gedrag is te leren

Walter Mischel, de man achter het wereldberoemde experiment met de mashmallows zette doorheen zijn volledig aan het onderzoek van wilskracht bestede carrière honderden experimenten op. En hij hamert doorheen zijn ganse boek erop : wilskracht hebben kan je leren. Dat is geen aangeboren deugd of ondeugd. Je hebt er flink wat frontale hersenmaterie voor nodig, maar je kan het leren. Iedereen. En gezien wilskracht een veel betere voorspeller van succes is dan pure intelligentie, is het wijs Mischels boodschap ter harte te nemen.

Kelly Mc Gonigal bestudeerde haar ganse academische carrière het fenomeen stress. Na twintig jaar en tot haar eigen verbazing komt ze tot een merkwaardige en verrassend nieuw inzicht : omarm je stress, leer je stress begrijpen en je zal er niet alleen veel beter tegen kunnen, maar het zal je helpen bij moeilijke opdrachten. Ze verwijst in haar boek verscheidene malen naar de theorieën van Dweck. Stress is een teken dat je lichaam je helpt te verbeteren. Zonder stress blijf je in evenwicht, met stress groei je.

Je kan alles leren maar het kost wel heel veel tijd

Er is ook slecht nieuws. Maxwell Gladwell noemt het in zijn Outliers de 10.000 uren die je nodig hebt om master in iets te worden. Iedereen kan elke vaardigheid leren beheersen, maar het kost tijd. Welk soort tijd? Het soort tijd waarin je vooral oefent en studeert wat je nog niet kan. En dat kost heel veel discipline en inzet. Maar wil je beter worden in wiskunde, maak dan moeilijke oefeningen. Wil je chinees leren, leer dan woorden die je nog niet kent. Wil je kampioen veldrijden worden, leer dan over balkjes springen.

The New York Times bestsellers

De meeste boeken die ik in deze blog aanhaal stonden in de New York Times top tien boekenlijsten. Sommigen stonden er maandenlang op de top 1 plaats.

Vele van de genoemde auteurs verwijzen naar mekaars onderzoek en werk. Vooral dat van Carol Dweck. Belangrijk voor mij is dat ze veelal vanuit andere inzichten tot de zelfde conclusie komen. Groeien en leren zijn mogelijk, voor iedereen. En, ja, voor de criticasters, genen en aanleg spelen ook hun rol. Niet iedereen kan een Michael Jordan worden. Maar vele neurochemische onderzoeken en functionele MRI scans van ons brein toonden ondertussen overvloedig bewijs dat hersengebieden groeien en zich aanpassen aan datgene wat we leren of oefenen.

Van je fouten leer je. Als je elke dag wat bijleert dan groei je. Dat is de optimistische samenvatting en inzicht na vele uren lezen.

Gelukkig zijn er recentelijk ook in België vele inzichten gekomen over leren en vooral, over leren leren. Als je op Google zoekt dan vind je letterlijk miljoenen links die hierover gaan. Er zijn cursussen en schoolse vakken die kinderen leren leren. Ze zijn veelal gebaseerd op wetenschappelijke inzichten (alweer veel op basis van fMRI), en vertrekken dikwijls vanuit de inzichten van Dweck.

In al deze boeken lees ik heel optimistische ideeën. We schreven deze blog om een klein beetje mee te helpen deze inzichten te verspreiden. Elk kind in het bijzonder maar iedereen in het algemeen die nog rondloopt met de ideeën van aangeboren talent en de angst om fouten te maken, kan er maar baat bij hebben.

Ook productief werken kan je leren. Het kost soms wat tijd, maar met kleine stapjes en veel proberen zal je elke dag wat beter worden.

En jij, wat is jouw mindset?

Durf jij een uitdaging aan en leer je dit jaar iets waar je nooit het talent voor dacht te hebben?

Laat ons iets weten of schrijf een reactie.

Gebruikte boekenlijst (In onze rubriek boekbesprekingen vind je van sommige boeken een uitgebreider bespreking):

Op de site van Zorgondersteuning schreven we recent een korte blog over de groei mindset.